Nobelio chemijos premijos laureatai

Straipsnis iš Enciklopedijos Lietuvai ir Pasauliui (ELIP).
(Nukreipta iš puslapio Nobelio chemijos premija)
Pereiti į navigaciją Jump to search

Nobelio chemijos premija yra Nobelio premijos nominacija, skiriama už pasiekimus chemijos srityje. Premiją nuo 1901 m. skiria Švedijos karališkoji mokslų akademija.

Metai Autorius Šalis Nuopelnas
1901 m. Jacobus Henricus van 't Hoff (1852–1911) Flag of the Netherlands.svg Nyderlandai už cheminės dinamikos ir osmosinio slėgio metodų panaudojimą
1902 m. Hermann Emil Fischer (1852–1919) Flag of Germany.svg Vokietija cukraus ir purino sintezę
1903 m. Svante August Arrhenius (1859–1927) Flag of Sweden.svg Švedija elektrolizės teorijos išgryninimą
1904 m. William Ramsay (1852–1916) Flag of the United Kingdom (3-5).svg Jungtinė Karalystė
1905 m. Johann Friedrich Wilhelm Adolf von Baeyer (1835–1917) Flag of Germany.svg Vokietija
1906 m. Henri Moissan (1852–1907) Flag of France.svg Prancūzija
1907 m. Eduard Buchner (1860–1917) Flag of Germany.svg Vokietija
1908 m. Ernest Rutherford (1871–1937) Flag of the United Kingdom (3-5).svg Jungtinė Karalystė ir Flag of New Zealand.svg Naujoji Zelandija
1909 m. Wilhelm Ostwald (1853–1932) Flag of Germany.svg Vokietija
1910 m. Otto Wallach (1847–1931) Flag of Germany.svg Vokietija
1911 m. Marie Curie (Sklodowska; 1867–1934) Flag of France.svg Prancūzija
1912 m. Victor Grignard (1871–1935),
Paul Sabatier (1854–1941)
Flag of France.svg Prancūzija
1913 m. Alfred Werner (1866–1919) Flag of Switzerland.svg Šveicarija
1914 m. Theodore William Richards (1868–1928) Flag of the United States.svg JAV
1915 m. Richard Martin Willstätter (1872–1942) Flag of Germany.svg Vokietija
1916 m. Pervesta į Chemijos premijos fondą
1917 m. Pervesta į Chemijos premijos fondą
1918 m. Fritz Haber (1868–1934) Flag of Germany.svg Vokietija
1919 m. Pervesta į Chemijos premijos fondą
1920 m. Walther Hermann Nernst (1864–1941) Flag of Germany.svg Vokietija
1921 m. Frederick Soddy (1877–1956) Flag of the United Kingdom (3-5).svg Jungtinė Karalystė
1922 m. Francis William Aston (1877–1945) Flag of the United Kingdom (3-5).svg Jungtinė Karalystė
1923 m. Fritz Pregl (1869–1930) Flag of Austria.svg Austrija
1924 m. Pervesta į Chemijos premijos fondą
1925 m. Richard Adolf Zsigmondy (1865–1929) Flag of Germany.svg Vokietija
1926 m. The (Theodor) Svedberg (1884–1971) Flag of Sweden.svg Švedija
1927 m. Heinrich Otto Wieland (1877–1957) Flag of Germany.svg Vokietija
1928 m. Adolf Otto Reinhold Windaus (1876–1959) Flag of Germany.svg Vokietija
1929 m. Arthur Harden (1865–1940),
Hans Karl August Simon von Euler-Chelpin (1873–1964)
Flag of the United Kingdom (3-5).svg Jungtinė Karalystė,
Flag of Sweden.svg Švedija
1930 m. Hans Fischer (1881–1945) Flag of Germany.svg Vokietija
1931 m. Carl Bosch (1874–1940),
Friedrich Bergius (1884–1949)
Flag of Germany.svg Vokietija
1932 m. Irving Langmuir (1881–1957) Flag of the United States.svg JAV
1933 m. 1/3 pervesta į Pagrindinį fondą ir 2/3 ? Chemijos premijos fondą.
1934 m. Harold Clayton Urey (1893–1981) Flag of the United States.svg JAV
1935 m. Frédéric Joliot (1900–1958),
Irène Joliot-Curie (1897–1956)
Flag of France.svg Prancūzija
1936 m. Petrus (Peter) Josephus Wilhelmus Debye (1884–1966) Flag of the Netherlands.svg Nyderlandai
1937 m. Walter Norman Haworth (1883–1950),
Paul Karrer (1889–1971)
Flag of the United Kingdom (3-5).svg Jungtinė Karalystė ,
Flag of Switzerland.svg Šveicarija
1938 m. Richard Kuhn (1900–1967) Flag of Germany.svg Vokietija
1939 m. Adolf Friedrich Johann Butenandt (1903–1995),
Leopold Ruzicka (1887–1976)
Flag of Germany.svg Vokietija,
Flag of Switzerland.svg Šveicarija
1940 m. 1/3 pervesta į Pagrindiną fond? ir 2/3 į Chemijos premijos fondą
1941 m. 1/3 pervesta į Pagrindiną fond? ir 2/3 į Chemijos premijos fondą
1942 m. 1/3 pervesta į Pagrindiną fond? ir 2/3 į Chemijos premijos fondą
1943 m. George de Hevesy (1885–1966) Flag of Hungary.svg Vengrija
1944 m. Otto Hahn (1879–1968) Flag of Germany.svg Vokietija
1945 m. Artturi Ilmari Virtanen (1895–1973) Flag of Finland.svg Suomija
1946 m. James Batcheller Sumner (1887–1955),
John Howard Northrop (1891–1987),
Wendell Meredith Stanley (1904–1971)
Flag of the United States.svg JAV
1947 m. Robert Robinson (1886–1975) Flag of the United Kingdom (3-5).svg Jungtinė Karalystė
1948 m. Arne Wilhelm Kaurin Tiselius (1902–1971) Flag of Sweden.svg Švedija
1949 m. William Francis Giauque (1895–1982) Flag of the United States.svg JAV
1950 m. Otto Paul Hermann Diels (1876–1954),
Kurt Alder (1902–1958)
Flag of Germany.svg Vokietija
1951 m. Edwin Mattison McMillan (1907–1991),
Glenn Theodore Seaborg (1912–1999)
Flag of the United States.svg JAV
1952 m. Archer John Porter Martin (1910–2002),
Richard Laurence Millington Synge (1914–1994)
Flag of the United Kingdom (3-5).svg Jungtinė Karalystė
1953 m. Hermann Staudinger (1881–1965) Flag of Germany.svg Vokietija
1954 m. Linus Carl Pauling (1901–1994) Flag of the United States.svg JAV
1955 m. Vincent du Vigneaud (1901–1978) Flag of the United States.svg JAV
1956 m. Cyril Norman Hinshelwood (1897–1967),
Nikolay Nikolaevich Semenov (1896–1986)
Flag of the United Kingdom (3-5).svg Jungtinė Karalystė,
Vaizdas:Flag of the Soviet Union.svg TSRS
1957 m. Lord (Alexander R.) Todd (1907–1997) Flag of the United Kingdom (3-5).svg Jungtinė Karalystė
1958 m. Frederick Sanger (1918–) Flag of the United Kingdom (3-5).svg Jungtinė Karalystė
1959 m. Jaroslav Heyrovsky (1890–1967) Flag of the Czech Republic.svg Čekoslovakija
1960 m. Willard Frank Libby (1908–1980) Flag of the United States.svg JAV
1961 m. Melvin Calvin (1911–1997) Flag of the United States.svg JAV
1962 m. Max Ferdinand Perutz (1914–2002),
John Cowdery Kendrew (1917–1997)
Flag of the United Kingdom (3-5).svg Jungtinė Karalystė
1963 m. Karl Ziegler (1898–1973),
Giulio Natta (1903–1979)
Flag of Germany.svg Vokietija,
Flag of Italy.svg Italija
1964 m. Dorothy Crowfoot Hodgkin (1910–1994) Flag of the United Kingdom (3-5).svg Jungtinė Karalystė
1965 m. Robert Burns Woodward (1917–1979) Flag of the United States.svg JAV
1966 m. Robert S. Mulliken (1896–1986) Flag of the United States.svg JAV
1967 m. Manfred Eigen (1927–),
Ronald George Wreyford Norrish (1897–1978),
George Porter (1920–2002)
Flag of Germany.svg Vokietija,
Flag of the United Kingdom (3-5).svg Jungtinė Karalystė,
Flag of the United Kingdom (3-5).svg Jungtinė Karalystė
1968 m. Lars Onsager (1903–1976) Flag of the United States.svg JAV
1969 m. Derek H. R. Barton (1918–1998),
Odd Hassel (1897–1981)
Flag of the United Kingdom (3-5).svg Jungtinė Karalystė,
Flag of Norway.svg Norvegija
1970 m. Luis F. Leloir (1906–1987) Flag of Argentina.svg Argentina
1971 m. Gerhard Herzberg (1904–1999) Flag of Canada.svg Kanada
1972 m. Christian B. Anfinsen (1916–1995),
Stanford Moore (1913–1982),
William H. Stein (1911–1980)
Flag of the United States.svg JAV
1973 m. Ernst Otto Fischer (1918–),
Geoffrey Wilkinson (1921–1996)
Flag of Germany.svg Vokietija ,
Flag of the United Kingdom (3-5).svg Jungtinė Karalystė
1974 m. Paul J. Flory (1910–1985) Flag of the United States.svg JAV
1975 m. John Warcup Cornforth (1917–),
Vladimir Prelog (1906–1998)
Flag of Australia.svg Australija ,
Flag of the United Kingdom (3-5).svg Jungtinė Karalystė ,
Flag of Switzerland.svg Šveicarija
1976 m. William N. Lipscomb (1919–) Flag of the United States.svg JAV
1977 m. Ilya Prigogine (1917–2003) Flag of Belgium.svg Belgija
1978 m. Peter D. Mitchell (1920–1992) Flag of the United Kingdom (3-5).svg Jungtinė Karalystė
1979 m. Herbert C. Brown (1912–2004),
Georg Wittig (1897–1987)
Flag of the United States.svg JAV,
Flag of Germany.svg Vokietija
1980 m. Paul Berg (1926–),
Walter Gilbert (1932–),
Frederick Sanger (1918–)
Flag of the United States.svg JAV,
Flag of the United States.svg JAV,
Flag of the United Kingdom (3-5).svg Jungtinė Karalystė
1981 m. Kenichi Fukui (1918–1998),
Roald Hoffmann (1937–)
Flag of Japan.svg Japonija,
Flag of the United States.svg JAV
1982 m. Aaron Klug (1926–) Flag of the United Kingdom (3-5).svg Jungtinė Karalystė
1983 m. Henry Taube (1915–2005) Flag of the United States.svg JAV
1984 m. Robert Bruce Merrifield (1921–2006) Flag of the United States.svg JAV
1985 m. Herbert A. Hauptman (1917–),
Jerome Karle (1918–)
Flag of the United States.svg JAV
1986 m. Dudley R. Herschbach (1932–),
Yuan T. Lee (1936–),
John C. Polanyi (1929–)
Flag of the United States.svg JAV,
Flag of the United States.svg JAV,
Flag of Canada.svg Kanada
1987 m. Donald J. Cram (1919–2001),
Jean-Marie Lehn (1939–),
Charles J. Pedersen (1904–1989)
Flag of the United States.svg JAV,
Flag of France.svg Prancūzija,
Flag of the United States.svg JAV
1988 m. Johann Deisenhofer (1943–),
Robert Huber (1937–),
Hartmut Michel (1948–)
Flag of Germany.svg Vokietija
1989 m. Sidney Altman (1939–),
Thomas R. Cech (1947–)
Flag of Canada.svg Kanada ir Flag of the United States.svg JAV ,
Flag of the United States.svg JAV
1990 m. Elias James Corey (1928–) Flag of the United States.svg JAV
1991 m. Richard R. Ernst (1933–) Flag of Switzerland.svg Šveicarija
1992 m. Rudolph A. Marcus (1923–) Flag of the United States.svg JAV
1993 m. Kary B. Mullis (1944–),
Michael Smith (1932–2000)
Flag of the United States.svg JAV,
Flag of Canada.svg Kanada
1994 m. George A. Olah (1927–) Flag of the United States.svg JAV
1995 m. Paul J. Crutzen (1933–),
Mario J. Molina (1943–),
F. Sherwood Rowland (1927–)
Flag of the Netherlands.svg Nyderlandai,
Flag of the United States.svg JAV,
Flag of the United States.svg JAV
1996 m. Robert F. Curl Jr. (1933–),
Harold W. Kroto (1939–),
Richard E. Smalley (1943–2005)
Flag of the United States.svg JAV,
Flag of the United Kingdom (3-5).svg Jungtinė Karalystė,
Flag of the United States.svg JAV
už fulereno atradimą
1997 m. Paul D. Boyer (1918–),
John E. Walker (1941–),
Jens C. Skou (1918–)
Flag of the United States.svg JAV,
Flag of the United Kingdom (3-5).svg Jungtinė Karalystė
už ATP (adenozino trifosfato) sintezės fermentinį mechanizmo aiškinimą, už natrio ir kalio jonų siurblio atradimą
1998 m. Walter Kohn (1923–),
John A. Pople (1925–2004)
Flag of the United States.svg JAV,
Flag of the United Kingdom (3-5).svg Jungtinė Karalystė
už tankio-funkcionalumo teorijos plėtojimą;
kvantinės chemijos apskaičiavimų metodų sukūrimą
1999 m. Ahmed H. Zewail (1946–) Flag of Egypt.svg Egiptas ir Flag of the United States.svg JAV už cheminių reakcijų pereinamųjų būsenų tyrimus naudojant femtosekundinę spektroskopiją
2000 m. Alan J. Heeger (1936–),
Alan G. MacDiarmid (1927–2007),
Hideki Shirakawa (1936–)
Flag of the United States.svg JAV,
Flag of the United States.svg JAV ir Flag of New Zealand.svg Naujoji Zelandija,
Flag of Japan.svg Japonija
už laidžiųjų polimerų atradimą ir šios teorijos plėtojimą
2001 m. William S. Knowles (1917–),
Ryoji Noyori (1938–),
K. Barry Sharpless (1941–)
Flag of the United States.svg JAV,
Flag of Japan.svg Japonija,
Flag of the United States.svg JAV
už darbą su chirališkai katalizuojamo hidrinimo ir oksidacijos reakcijomis
2002 m. John B. Fenn (1917–),
Koichi Tanaka (1959–),
Kurt Wüthrich (1938–)
Flag of the United States.svg JAV,
Flag of Japan.svg Japonija,
Flag of Switzerland.svg Šveicarija
už sukurtus biologinių makromolekulių identifikacijos ir struktūrinės analizės metodus
2003 m. Peter Agre (1949–),
Roderick MacKinnon (1956–)
Flag of the United States.svg JAV už atradimus, susijusius su membranų kanaliniais baltymais
2004 m. Aaron Ciechanover (1947–),
Avram Hershko (1937–),
Irwin Rose (1926–)
Flag of Israel.svg Izraelis,
Flag of Israel.svg Izraelis,
Flag of the United States.svg JAV
baltymų irimo, dalyvaujant ubikvitinui, atradimą.
2005 m. Yves Chauvin (1930–),
Robert H. Grubbs (1942–),
Richard R. Schrock (1945–)
Flag of France.svg Prancūzija,
Flag of the United States.svg JAV,
Flag of the United States.svg JAV
už organinės sintezės metatezės metodo vystymą
2006 m. Roger D. Kornberg (1947–) Flag of the United States.svg JAV už eukariotų transkripcijos tyrimus molekuliniu lygiu
2007 m. Gerhard Ertl (1936–) Flag of Germany.svg Vokietija už cheminių procesų tyrimą ant kietų paviršių
2008 m. Osamu Shimomura (1928–)
Martin Chalfie (1947–)
Roger Yonchien Tsien (1952–)
Flag of the United States.svg JAV žaliojo fluorescencinio baltymo atradimą ir vystymą.
2009 m. Venkatraman Ramakrishnan (1952–),
Thomas Arthur Steitz (1940–),
Ada E. Yonath (1939–)
Flag of India.svg Indija ir Flag of the United Kingdom (3-5).svg Jungtinė Karalystė,
Flag of the United States.svg JAV,
Izraelio vėliava Izraelis
ribosomų struktūros ir funkcijų tyrinėjimą.
2010 m. Richard F. Heck,
Ei-ichi Negishi,
Akira Suzuki
Flag of the United States.svg JAV,
Flag of the United States.svg JAV,
Flag of Japan.svg Japonija

Šaltiniai[taisyti]

Commons-logo.svg.png Vikiteka: Nobelio chemijos premijos laureatai – vaizdinė ir garsinė medžiaga

Vikiteka

Nobelio premija
Chemijos premija | Ekonomikos premija | Fizikos premija
Fiziologijos ir medicinos premija | Literatūros premija | Taikos premija
Nobelio premijos laureatai

1901 - 1902 - 1903 - 1904 - 1905 - 1906 - 1907 - 1908 - 1909 - 1910 - 1911 - 1912 - 1913 - 1914 - 1915 - 1916 - 1917 - 1918 - 1919 - 1920
1921 - 1922 - 1923 - 1924 - 1925 - 1926 - 1927 - 1928 - 1929 - 1930 - 1931 - 1932 - 1933 - 1934 - 1935 - 1936 - 1937 - 1938 - 1939 - 1940
1941 - 1942 - 1943 - 1944 - 1945 - 1946 - 1947 - 1948 - 1949 - 1950 - 1951 - 1952 - 1953 - 1954 - 1955 - 1956 - 1957 - 1958 - 1959 - 1960
1961 - 1962 - 1963 - 1964 - 1965 - 1966 - 1967 - 1968 - 1969 - 1970 - 1971 - 1972 - 1973 - 1974 - 1975 - 1976 - 1977 - 1978 - 1979 - 1980
1981 - 1982 - 1983 - 1984 - 1985 - 1986 - 1987 - 1988 - 1989 - 1990 - 1991 - 1992 - 1993 - 1994 - 1995 - 1996 - 1997 - 1998 - 1999 - 2000
2001 - 2002 - 2003 - 2004 - 2005 - 2006 - 2007 - 2008 - 2009 - 2010